De komende beleidsjaren richten we ons op een viertal onderzoekslijnen die de meerwaarde en impact van cultuureducatie inzichtelijk maken.
Jongeren en sociale druk
Volgens onderzoek ervaart gemiddeld 38% van de jongeren prestatiedruk. Bij meisjes en vwo’ers liggen deze percentages hoger. Daarnaast heeft 1 op de 5 jongeren last van druk om erbij te horen. Jongeren kunnen niet altijd zichzelf zijn, wat kan leiden tot een gevoel van eenzaamheid.
Deze druk verlagen bij jongeren is mogelijk. Door aandacht te hebben voor het maatschappelijk debat en de sociaal-emotionele ontwikkeling van jongeren. En door te leren accepteren dat fouten maken of anders zijn erbij hoort. Cultuureducatie is daar bij uitstek geschikt voor!
Lees ook het artikel ‘Prestatiedruk: Neem signalen van jongeren serieus’ van het Nederlands jeugdinstituut.
Jongeren en (sociale) vaardigheden
Vroeger hadden we de angst dat robots steeds meer op mensen gingen lijken. Tegenwoordig lijkt het omgekeerde aan de hand. Als hersenloze smartphonezombies zitten we gemiddeld vier uur per dag te doom scrollen. We durven het gesprek met een vreemde niet meer aan te gaan. Is verbinding op een digitale manier wel echte verbinding? Of moeten we vasthouden aan het ‘echte’ contact?
Ook andere menselijke vaardigheden dreigen we te verliezen door technologie. Schrijven op school gebeurt nauwelijks meer. We tikken op laptops en besteden fijne motorische handelingen zoals tekenen uit aan computers. Analoog kloklezen kunnen veel jongeren niet meer. Technologie draagt zorg voor dingen die we lastig vinden. Maar hoe verhouden we ons als mens tot ‘lastig’ als we lastig overlaten aan technologie? Zonder wrijving immers geen glans. Is het erg dat we vaardigheden kwijtraken? Of moeten we ze ‘redden’ nu het nog kan?
Taalontwikkeling door cultuureducatie
Hoe kan cultuureducatie bijdragen aan taalontwikkeling in het primair onderwijs en gespecialiseerd onderwijs? Hoe is dat voor nieuwkomerskinderen? We onderzoeken verbindingen tussen cultuureducatie en taalontwikkeling vanuit een brede visie op taalonderwijs. Het gaat hierbij niet alleen om een grotere woordenschat of over grammatica. Ook om lichaamstaal begrijpen, gevoelens uitdrukken en afstemmen op de ander.
Binnen MAAKTAAL ligt onze focus op de kunstvakdocenten in Overijssel. Samen met hen onderzoeken we hoe zij cultuuronderwijs zo kunnen vormgeven dat ze met hun lessen ook de taalontwikkeling van leerlingen stimuleren.
Het project Invent2gether heeft de behoeften en de kansenongelijkheid in het gespecialiseerd onderwijs laten zien. Maar ook hoe belangrijk tijd is in de samenwerking tussen school en aanbieder. Leren en delen levert zoveel meer op. Eigenlijk is een project als Invent2gether een voorbeeld van hoe een samenwerking zou moeten, altijd en overal in cultuureducatie en onderwijs.
We blijven deze groep leerlingen en scholen ondersteunen. Welke elementen van deze aanpak hebben welke impact op de leerlingen? Dat onderzoeken we de komende vier jaar. Het kan een voorbeeld zijn voor intensievere samenwerking op andere dan gespecialiseerde scholen.
In 2026 is dit aan de orde. Eind 2025 gaan we hier ook mee van start.